Ποιος ήταν ο Δημήτριος Ροδοκανάκης; (αποσπάσματα από το βιβλίο μας)

Ο πρίγκιπας Δημήτριος Ροδοκανάκης (1850–1902) υπήρξε μία από τις πιο εμβληματικές μορφές στην ιστορία του ελληνικού Ελευθεροτεκτονισμού. Γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου, με καταγωγή από τη Χίο, και απέκτησε εξαιρετική μόρφωση, η οποία ξεκίνησε στην Ελλάδα και ολοκληρώθηκε με σπουδές Φιλολογίας στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Αγγλία.

Η παραμονή του στο εξωτερικό, και ιδίως στην Αγγλία, ήταν καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του στον Τεκτονισμό. Το 1869 μυήθηκε στους βαθμούς του Ελευθεροτεκτονισμού στη Σκωτία και, ήδη από το 1870, είχε λάβει τον 33ο και ύψιστο βαθμό του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου. Η γρήγορη αυτή ανέλιξή του δεν ήταν απλώς τιμητική: αντανακλούσε τη βαθιά του κατανόηση του τεκτονικού συμβολισμού, τη σπάνια πνευματική του ποιότητα και την αφοσίωσή του στο ιδανικό της Αδελφότητας.

Στο Ύπατο Συμβούλιο της Σκωτίας κατέλαβε σημαντική θέση και απέκτησε εκτενή εμπειρία τόσο στον διοικητικό όσο και στον πνευματικό άξονα του Τεκτονισμού. Με πρωτοβουλία του ίδιου και με την εντολή του Υπάτου Συμβουλίου, ξεκίνησε η προσπάθεια για την ίδρυση του Υπάτου Συμβουλίου του 33ου βαθμού στην Ελλάδα.

Το 1872, ο Δημήτριος Ροδοκανάκης πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος, η οποία αποτέλεσε την πρώτη κανονική και θεσμικά οργανωμένη τεκτονική αρχή στον ελληνικό χώρο. Υπό την καθοδήγησή του συγκροτήθηκε το πρώτο Συμβούλιο και ο ίδιος εκλέχθηκε Μέγας Διδάσκαλος, θέση που διατήρησε επί σειρά ετών, καθορίζοντας την κατεύθυνση και την εδραίωση του Ελληνικού Τεκτονισμού.

Η συμβολή του δεν περιορίστηκε σε διοικητικό επίπεδο. Ο Ροδοκανάκης εργάστηκε συστηματικά για τη σταθεροποίηση του Τεκτονισμού στην Ελλάδα και ανέδειξε τον θεσμό ως φορέα ηθικής και πνευματικής ανύψωσης. Ήταν άνθρωπος ευρύτατων πνευματικών ενδιαφερόντων και ισχυρής παιδείας, υποστηρικτής της εκπαίδευσης, της φιλανθρωπίας και της κοινωνικής προόδου.

Το 1895, σε μια περίοδο κρίσης για τη Μεγάλη Ανατολή, ανέλαβε εκ νέου πρωτοβουλία και ηγετική δράση, προχωρώντας σε εκτεταμένη αναδιοργάνωση. Με τη σοφία και την πυγμή του κατόρθωσε να αποκαταστήσει την ενότητα, την τάξη και τη συνέχεια του έργου της Αδελφότητας.

Ο θάνατός του, το 1902, άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό αλλά και μια ανεκτίμητη πνευματική παρακαταθήκη. Η ζωή και το έργο του Δημητρίου Ροδοκανάκη συνιστούν υποδειγματική πορεία μέσα στο τεκτονικό ιδεώδες: υπηρέτησε με πάθος τις αρχές της αδελφοσύνης, της ηθικής προόδου και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εδραίωση του Τεκτονισμού ως δύναμη εσωτερικής καλλιέργειας και κοινωνικής προσφοράς στην Ελλάδα.